EU  |  ES  |  EN  |  FR  | 

Argizaiola

Funts-mota/Bilduma:
Inbentario-zk. / Siglak:
E-001083
Objektua:
Beste izendapen batzuk:
Cerillero de difuntos
Sailkapena:
Neurriak:
44 x 19 x 2,5 cm.
Describapena

Ohol laukizuzena; erdialdea, erabiltzearen poderioz higatua. Lerro ebaki batek bereizten du muturretik; muturrak, aldiz, lepo bat du, barruan zulatutako biribil bat duen biribilean burutua. Lepoaren alde banatan, besoak, espiralean beste tailu bati lotuak. Beste muturraren ezaugarriak berdinak dira, lepoa motzagoa bada ere. Inguratzen duen argizaria gorde du. Jatorria: Arrasate (Gipuzkoa). 1926an erosia. Argizaiola, izenak esan bezala, argizarizko bildumen bat biltzeko ohol bat da. Tradizio hau bereziki Gipuzkoakoa izan da eta gaur egun bizirik dirau Amezketan. Familia bakoitzak bazuen berea eta elizan pizten zuen senide bat hil eta urtebetez edo luzeago, eta oro har igande eta jaiegun berezietan; hala nola Santu Guztien egunean.

Eraskuketak

2006. Diálogos con San Telmo. , Iglesia del Museo San Telmo.. 2006/03/02-2006/03/26.

Erreferentzia bibliografikoak

AGUIRRE SORONDO, Antxon. Estudio de las "argizaiolak" de Amezketa (Gipuzkoa) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 34. 1987, pp. 10-15

AGUIRRE SORONDO, Antxon. Ritos de la muerte en Amezketa , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 35. 1988-89, pp. 15-31

ARGIZAIOLA: arbasoentzako su eskaintza. [Donostia], Egin, 1995.

ARÇUBY, A. Usages mortuaires à Sare et quelques souvenirs d´usages aujourd´hui disparus , Bulletin du Musée Basque , 4ème année. 3ème-4ème trimestre 1927, pp. 17-25

ARREDONDO, Félix. Creencias y ritos funerarios en Salcedo , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 47-53

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Otxagabia (Navarra) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 134-138

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Orozko , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 5-12

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios: Ziortza (Zenarruza) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 22-30

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Kortezubi , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 36-43

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Otazu , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 62-69

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Ataun , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 112-126

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Arano , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 126-128

BARANDIARAN, José Miguel de. Creencias y ritos funerarios en Ziga (Baztán) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 129-133

BEGUIRISTAIN GÚRPIDE, María Amor. Nuevos datos sobre el ritual funerario durante el Neolítico y Edad del Bronce en Navarra. 1987, p. 205-215

BENGOA, León. Creencias y ritos funerarios en Bérriz , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, pp. 43-46

CARO BAROJA, Julio. Los Vascos. Bilbao, Txertoa, 1982, p. 458

DUVERT, Michel. Contribution à l´étude des monuments funéraires du Pays Basque , Bulletin du Musée Basque , nº 77. 3ème trimestre 1977, p. 104-44

DUVERT, Michel. Contribution à l´étude des monuments funéraires basques , Bulletin du Musée Basque , nº 88. 2ème trimestre 1980, p. 61-90

ECHEGARAY CORTA, Bonifacio de. Significación jurídica de algunos ritos funerarios del País Vasco , Revista Internacional de Estudios Vascos , T. 16. 1925, pp. 94-118, 184-222

ETXEBERRIA, J. Francisco de. Creencias y ritos funerarios en Deba , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 69-73

ETXEBERRIA, J. Francisco de. Creencias y ritos funerarios en Aduna , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 73-76

ETXEBERRIA, J. Francisco de. Creencias y ritos funerarios en Fuenterrabia, en Usúrbil , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 91-92

ETXEBERRIA, J. Francisco de. Creencias y ritos funerarios en Altza , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 93-97

ETXEBERRIA, J. Francisco de. Creencias y ritos funerarios en Andoain , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 97-104

ETXEBERRIA GABILONDO, Francisco. Ritos funerarios de Vasconia: atlas etnográfico de Vasconia , Revista internacional de los estudios vascos , T. 42, n. 1. en.-jun. 1997, p. 188-189

GARATE ARRIOLA, Justo. La muerte del patrón y las abejas , Boletín de la Real Sociedad Bascongada de los Amigos del País. San Sebastián , Año 3, cuaderno 4. 1947, p. 545-546

GARATE ARRIOLA, Justo. El aviso a las colmenas de la muerte de su dueño , Cuaderno de Etnología y Etnografía de Navarra. Pamplona : Institución Príncipe de Viana , Año 7, n. 19. en.-abr. 1975, p. 5-11

GARMENDIA LARRAÑAGA Juan. Costumbres relacionadas con la muerte: Etxalar, Ezkio y Urretxu (barrio de Santa Bárbara) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 34. 1987, p. 125-128

GONZÁLEZ SALAZAR, José Antonio. Ritos de pasaje, la muerte en la Comarca de Bernedo (Álava) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 38. 1992-93, p. 9-40

GOÑI AUZMENDI, Karmele. Etnografía de Zerain, ritos de pasaje, la muerte , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 37. 1991, p. 51-115

GORROCHATEGUI, José Antonio. Creencias y ritos funerarios en Zegama , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 107-112

HARITSCHELHAR, Jean. Coutumes funéraires à Iholdy (Basse-Navarre) , Bulletin du Musée Basque , Nº 37. 3ème trimestre 1967, p. 109-116

IZPITZUA, Tiburcio. Creencias y ritos funerarios en Bedia (Bizkaya) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 13-22

LABEAGA MENDIOLA, Juan Cruz. Ritos de pasaje, la muerte en Sangüesa (Navarra) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 38. 1992-93, p. 83-110

LECUONA ECHABEGUREN, Manuel de. Anuario de Eusko Folklore , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 76-90

LÓPEZ DE GUEREÑU GALARRAGA, Gerardo. Muerte, entierro y funerales en algunos lugares de Álava , Boletín de la Institución Sancho el Sabio , ño 22, t. 22. 1978, p. 189-242

LÓPEZ GIL, Manuel. Costumbres funerarias: Carranza , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. I. 1921, p. 115-116

LÓPEZ GIL, Manuel. Creencias y ritos funerarios en Soscaño , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 1-5

LÓPEZ PLAZA, Ángel. Costumbres añejas , Euskalerria . 2º sem. 1898, p. 541-542

MANSO DE ZUÑIGA, Gonzalo. Culto a los muertos , Boletín de la Real Sociedad Bascongada de los Amigos del País. San Sebastián , Año 1, cuaderno 1. 1945, p. 84-85

MANSO DE ZUÑIGA, Gonzalo. De etnografía vasca. San Sebastián, Museo Municipal de San Telmo, 1968.

MANSO DE ZUÑIGA, Gonzalo. Museo San Telmo. Bilbao, La Gran Enciclopedia Vasca, 1976.

MARCAIDA, Manuel. Creencias y ritos funerarios en Meñaka (Bizkaya) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 30-36

MEAURIO, Javier. La luz de la llama que guía y recuerda a los difuntos: Amezketa encendió las velas de las argizaiolas sobre las sepulturas , Diario Vasco. Donostia-San Sebastián . 2010.

MENDIZABAL, Ramón de. Creencias y ritos funerarios en Bidania , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 3. 1923, p. 104-107

Antón MENDIZABAL. Argizaiola [Folleto]. Donostia-San Sebastián, San Telmo Museoa = Museo de San Telmo, 1998.

MORALES DE LOS RÍOS, Adolfo. Croquis bascongados. El entierro de un casero [Material gráfico] , Euskalerria , T. 7. jul.-dic. 1882, p. 512-514

MÚGICA ZUFIRÍA, Serapio. Bueyes y carneros en los entierros , Revista Internacional de Estudios Vascos , T. 11. 1920, p. 100-105

MUSEO DE SAN TELMO. Argizaiola [Catálogo]. Donostia-San Sebastián, Donostia Kultura, 1994.

PEÑA SANTIAGO, Luis Pedro. La "Argizaiola vasca": creencias, ritos, leyendas .... San Sebastián, Auñamendi, 1964.

PEÑA SANTIAGO, Luis Pedro. La argizaiola en Guipúzcoa, su fabricación , Anuario de Eusko Folklore. San Sebastián , T. 21. 1965-1966, pp. 67-70

PEÑA SANTIAGO, Luis Pedro. Ritos funerarios de Elosua , Anuario de Eusko Folklore. San Sebastián , T. 22. 1967-1968, pp. 179-187

PEÑA SANTIAGO, Luis Pedro. Arte popular vasco.. San Sebastián, Txertoa, 1969.

PEÑA SANTIAGO, Luis Pedro. La "Argizaiola vasca": creencias, ritos, leyendas .... San Sebastián, Txertoa, 1991.

PÉREZ DE VILLARREAL, Vidal. Fechado de las estelas discoideas: sistematización de datos , Cuaderno de Etnología y Etnografía de Navarra. Pamplona : Institución Príncipe de Viana , Año 20, nº 52. jul.-dic. 1988, pp. 475-514

PERRAUNDI, Maitena. De quelques coutumes funéraires à Urdax et Zugarramurdi , Bulletin du Musée Basque , nº 84. 2ème trimestre 1979, pp. 89-98

RODA, Francisco. Consideraciones y fuentes para un estudio de las actitudes ante la muerte: Navarra 1700-1815 , Cuaderno de Etnología y Etnografía de Navarra. Pamplona : Institución Príncipe de Viana , Año 24, nº 59. en.-jun. 1992, pp. 85-93

SABINO DÍAZ, Miguel. Ritos de pasaje, la muerte en el Valle de Carranza (Bizkaia) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 38. 1992-93, pp. 41-69

SÁEZ DE ADANA, Asunción. Creencias y ritos funerarios en Galarreta , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 38. 1923, pp. 53-62

SATRÚSTEGUI ZUBELDIA, José María. El rostro oculto de la muerte en la cultura tradicional , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 38. 1992-93, pp. 111-133

Euskaldunak. San Sebastián, Etor, 1980, pp.130-131

Ritos funerarios en Vasconia. Bilbao, Etniker Euskalerria, 1995, pp. 438-446

YRIZAR BARNOYA, Joaquín de. Las Casas vascas: torres, palacios, caseríos, chalets, mobiliario. San Sebastián, Librería Internacional, 1929.

ZABALA AGUIRRE, Antonio María de. Los funerales en Azcoitia: (siglo XVIII) , Revista Internacional de Estudios Vascos , T. 14. 1923, p. 572-587

ZUFIAURRE GOYA, José. Ritos de pasaje, la muerte en Beasain (Gipuzkoa) , Anuario de Eusko Foklore. San Sebastián , T. 38. 1992-93, p. 71-82

Multimedia galeria